dijital cüzdanların geçmişi, bugünü ve geleceği

dijital cüzdanlar, adını sıkça duyduğumuz ve çoğu zaman farkında olmadan hayatımızda kullandığımız bir teknoloji. 
2024 Türkiye e-ticaret ekosistemi raporu da bu kullanımın bir önceki yıla göre önemli ölçüde arttığını gösteriyor.
bu yazımızda dijital cüzdanların ne olduğunu, nasıl çalıştığını ve gelecekte bizi nelerin beklediğini ele alacağız. 

dijital cüzdan nedir? 

dijital cüzdanlar; kullanıcıların kredi kartı, banka kartı veya diğer ödeme bilgilerini güvenli biçimde saklamasını ve bu bilgileri hem çevrimiçi hem de fiziksel ödemelerde kullanmasını sağlayan dijital ödeme araçlarıdır. 

bu ödeme aracı; e-cüzdan, elektronik cüzdan, mobil cüzdan ve akıllı cüzdan gibi isimlerle de karşına çıkabilir.  

dijital cüzdanların ortaya çıkışı 

90’larda internetin yükselişiyle birlikte çevrimiçi alışverişin ortaya çıkması, online ödeme döneminin başlangıcını oluşturdu. bu dönemde çevrimiçi ödemelerin giderek artması ve her işlemde kart bilgilerinin tekrar tekrar girilmek zorunda olması, daha hızlı ve pratik bir çözüm ihtiyacını doğurdu. bu ihtiyaç için ödemelerin güvenli ve tek seferde yapılmasına olanak sağlayan dijital cüzdanlar ortaya çıkmaya başladı. 

 PayPal, Alipay ve Google Wallet gibi uygulamalar ilk dijital cüzdan örnekleridir. 

dijital cüzdanların gelişimi 

e-ticaretin masaüstünden mobil cihazlara taşınmasıyla birlikte dijital cüzdanların gelişimi başladı. bu dönemde; 

• mobil cihazların yaygınlaşmasıyla birlikte fiziksel cüzdanların dijital karşılığı oluşmaya başladı
• NFC teknolojisinin temelleri de bu dönemde atıldı
• Apple'ın öncülüğünde başlayan akıllı telefon devrimi; hızlı, temazsız ve fiziksel kart taşımadan ödeme deneyimini mümkün kıldı 

bugün milyonlarca kullanıcının her gün aktif olarak kullandığı dijital cüzdan uygulamaları, kendi ekosistemleri içindeki tüm finansal akışı yönetmek istiyor. bu eğilim, dijital cüzdanların hem sayısını hem de kullanım alanlarını hızla artırdı. buna ek olarak kripto para işlemleriyle birlikte sıcak ve soğuk cüzdan kavramları da hayatımıza girdi.

dijital cüzdanlar artık yalnızca ödeme için değil; sadakat kartları, kuponlar, toplu taşıma ve uygulama içi satın almalar gibi alanlarda da kullanılmaya başladı (örn: Starbucks, İstanbulkart, Google Pay). 

dijital cüzdanların geleceği 

dijital cüzdanlar, pratik bir teknoloji olmakla birlikte günümüzde sundukları hizmetler çoğunlukla ödeme ve para transferiyle sınırlı. diğer finansal işlemler için farklı uygulamalara geçmek gerekiyor. oysa artık kullanıcı kullanıcı açısından ekranlar arasında geçiş yapmak bile artık kötü bir deneyim sayılıyor.

bir sonraki adım, yalnızca ödeme ve para transferi değil; kredi, kredi kartı, mevduat gibi tüm finansal ihtiyaçların tek bir entegre platformda sunulması olabilir. bu da dijital cüzdanların yeni yaklaşımlarla (baas ve embedded finance) birleşerek daha bütüncül yapılara evrilmesini sağlayabilir.

 blockchain ve defi ile birlikte dijital cüzdanların; kimlik, üyelik, sadakat ve kullanıcı doğrulama gibi alanlarda da önemini artırması bekleniyor. 

ödeme ve para transferinin yanında vadeli/vadesiz mevduat, kredi, döviz ve birçok farklı finansal hizmete tek bir uygulamadan ulaşmak istersen getirfinans ile bu mümkün.