birikim yapacaklar için en etkili 5 yöntem

para biriktirmek çoğu zaman niyetle başlar ama davranışlarla şekillenir. “bu ay kesin başlıyorum” deyip bir sonraki maaşa kadar elde avuçta bir şey kalmıyorsa, mesele sadece irade değil: yanlış strateji, eski alışkanlıklar, yeni harcatma yöntemleri ve plan eksikliği… işte seni hem motive edecek hem de davranışsal ekonomiyle desteklenen 5 yöntem:

1. birikim hedefini belirle

“kenara biraz para atayım” çok muğlak bir niyet, net bir hedef vermek ise zihne çıpa atar.

Hedefin;

• “6 ayda 30.000 TL biriktireceğim” gibi spesifik ve ölçülebilir olmalı
• kısa, orta, uzun vadeli kategorilere ayrılabilmeli: acil durum fonu, tatil bütçesi, ev peşinatı

hedefini sadece kafanda tutma. telefonunun notlarına ya da düzenli kullandığın bir defterin var ise ona yaz. davranışsal ekonomide “salience effect” denir: görünür olan daha sık hatırlanır.

2. yaptığın harcamaları incele

gözükmeyen küçük giderler aslında en büyük düşman.

• kullanmadığın abonelikleri iptal et
• Internet, telefon gibi faturalarında paketleri karşılaştır, kullanımına göre en iyi fiyatlı olanı seç
• günlük olarak tükettiğin ve devamlılığı olan harcamalarında taksitten kaçın
• tatil, beyaz eşya, eğitim ödemesi gibi harcamalarını özellikle de vade farksız taksit imkanları ile ödemeye çalış

davranışsal not: “default bias” yani varsayılan eğilim yüzünden çoğu kişi iptal etmediği aboneliklere para akıtır. Burada kredi kartı ekstrelerini ya da hesap kartı dönem işlemlerini her ay gözden geçirmeniz, farkında olmadan ihtiyacınız olmadan yaptığınız alışveriş ve ödemeleri görmeni sağlar.

3. bütçe planlaması yap

karmaşık Excel tablosuna gerek yok!

• önce kira, aidat ve faturalar gibi zorunlu giderlerini hesapla, aylık gelirine göre kalan kısımda ödemek zorunda olduğun borçları ayır
• örneğin bir kredin var ise, onu borç ve birikim başlığının altına ekle
• isteğe bağlı harcamalar başlığına ise kredi kartı ya da hesap kartı fark etmeksizin, yeme, içme, konser, giyim ve aksesuar gibi harcamaları konumlandır

gelirinin tamamının bu üç başlıkta bittiğini hesaplıyorsan ve birikime yer kalmıyor ise, isteğe bağlı harcamalarına dikkat etmen ve yakından takip etmen önemli!

• %50 → zorunlu giderler
• %30 → isteğe bağlı / keyfi harcamalar
• %20 → borç+birikim

4. birikimini otomatikleştir

en güçlü yöntem: kendini sistemden çıkarmak ve otomatikleşme. Bu iradeyi by-pass eder. “önce ben, sonra harcama” mantığıyla çalışır. bu da kartopu gibi büyüyen birikim sağlar.

• her ay belirlediğin tutarı ayrı bir birikim hesabına gönder
• maaşın yattığı gün için otomatik para transferi talimat da verebilirsin
• kalan para ile ayı geçirebiliyor musun kendini test et ve kalan parayı artırmaya çalış

getirfinans’ta günlük faiz: aylık vadeli hesap yerine günlük faiz getiren birikim hesabı kullanılarak, paranı ihtiyacın olana kadar değerlendirmiş olursun. hem düzenli talimatın sayesinde düzenli birikim yaparsın hem de her gün faiz kazanırsın. acil bir durumda da vade bozma derdi olmadan parana erişebilirsin.

5. vadeli mevduat hesabı aç

birikime el sürmek kolay olmasın. uzun dönem ihtiyacın olmayacağını düşündüğün bir birikimin var ise vadeli mevduat hesaplarında da değerlendirebilirsin. böylece özellikle keyfi bir harcama için mevduatını bozmak ve faiz gelirinden vazgeçmek istemezsin ve birikimini korursun.

büyük birikimler yapmak istediğinde, bu hesaplara isim vermek de motive edici olabilir, hesabına isim ver: “ev hayali”, “tatil fonu”. bu yöntem ile, birikim hayalini de hep göz önünde tutmuş olursun.